• productie houtige biomassa
• biomassaketen
• biomassaplantages

Probos ziet houtige biomassa¹ als een economische drager voor beheer en instandhouding van bos, natuur, landschap en stedelijk groen. Biomassa is een hernieuwbare grondstof en energiebron die wordt gezien als een zeer belangrijke vervanger van fossiele grondstoffen en -brandstoffen. In de transitie naar hernieuwbare energie is er een mix aan nieuwe energiebronnen nodig, zoals zon, wind, geothermie en biomassa. Op de lange termijn wordt biomassa in toenemende mate van belang voor de vervaardiging van biobased producten. Als gevolg hiervan neemt de vraag naar biomassa toe.

Biomassa is in de visie van Probos alleen een geschikte grondstof en energiebron wanneer het binnen een duidelijk duurzaamheidskader geproduceerd, verwerkt en benut wordt. Dit betekent ten eerste dat bij oogst en teelt de principes van duurzaam (bos)beheer worden gehanteerd. Daarnaast is cascadering een belangrijke randvoorwaarde, waarbij biomassa zo hoogwaardig mogelijk wordt ingezet². Bovendien streeft Probos naar lokale en regionale inzet van biomassa.

Net als voor andere grondstoffen en producten is Nederland voor haar houtbehoefte afhankelijk van import. De stijgende vraag naar biomassa zal ook voor een groot deel door middel van import worden ingevuld. Desondanks moet er worden gestreefd naar zoveel mogelijk hoogwaardige benutting van Nederlandse biomassabronnen. Hierbij dient nadrukkelijk ook buiten het bos gekeken te worden. De meest recente biomassapotentieel studie van Probos en Adviesbureau Borgman Beheer³, toont opnieuw aan dat in met name landschappelijke beplantingen en het stedelijk groen nog een belangrijk potentieel zit. Ook biomassateelt op restgronden en in slimme functiecombinaties met bijvoorbeeld waterberging en agroforestry, kunnen een belangrijke bijdrage leveren.

De diversiteit aan kwaliteit en aanbodlocaties van houtige biomassa is groot. Het bij elkaar brengen van vraag een aanbod is dan ook een logistieke uitdaging en lang niet altijd kostendekkend. Al met al, is het benutten van houtige biomassa als economische drager voor terreinbeheerders daardoor lastig. Een optimalisatie van kosten-baten door samenwerking in de keten in bijvoorbeeld coöperaties, betere oogstplanning en efficiëntere oogstmethoden (machines) dragen bij aan een beter benutting van houtige biomassa is dan ook essentieel.

De volgende voorwaarden zijn essentieel bij de benutting van biomassa:

• Pas hout vooral toe voor de productie van hernieuwbare warmte en alleen indien er geen alternatieve mogelijkheden voor de productie van deze warmte zijn. Voor de productie van hernieuwbare elektriciteit zijn voldoende alternatieven. Daarvoor is de inzet van hout niet noodzakelijk, tenzij hiermee het energetisch rendement van een biomassaketel kan worden vergroot.
• Bij- en meestook van energiepellets in kolencentrales moet zo snel mogelijk worden afgebouwd.
• Duurzaam beheer van bossen en beplantingen met extra aandacht voor het in standhouden van de nutriëntenbalans en het behoud van biodiversiteit bij biomassaoogst en -teelt.
• Het in standhouden van de ruimtelijke (landschappelijke) kwaliteit, vooral bij landschappelijke beplantingen en stedelijk groen.
• De inzet dient zo hoogwaardig mogelijk plaats te vinden. Verbranding geschied pas als er geen alternatieve toepassing voor de houtvezels als materiaal meer beschikbaar zijn.

Onder de hierboven geformuleerde voorwaarden wil Probos bijdragen aan de duurzame mobilisatie en benutting van duurzame biomassa door kennisontwikkeling en kennisverspreiding. Daarvoor verzamelt, produceert, stimuleert en/of ontwikkelt Probos:

• goede cijfers over biomassa productie (potentieel), benutting, import en export;
• duurzame en kostenefficiënte oogstmethoden voor biomassa;
• optimalisatie en cascadering in biomassaketens;
• verwaarding van biomassa met inbegrip van maatschappelijke functievervulling;
• biomassateelt op restgronden en in functiecombinaties;
• landschappelijke inpassing van biomassateelt.

                          
De activiteiten van Probos op het gebied van biomassa bestaan uit marktonderzoek, potentieel studies, initiëren en begeleiden van pilots en praktijkonderzoek, literatuurstudies, organiseren van praktijkdemonstraties en voorlichtingsbijeenkomsten.

Naar 'Duurzame mobilisatie en benutting van biomassa' projecten...