Skip to main content

Symposium Gemeenten en houtige biomassa: van beleid naar realisatie

26 september 2016

In veel gemeenten liggen kansen om biomassa te benutten voor de opwekking van warmte in bijvoorbeeld stadsverwarming, bedrijfsgebouwen of zwembaden. Ook kunnen (deels nu nog onbenutte) stromen biomassa die vrijkomen binnen gemeenten worden gebruikt om hernieuwbare warmte, elektriciteit en op termijn hoogwaardige biobased materialen en chemicaliën te produceren. Hiermee kunnen gemeenten concreet invulling geven aan hun duurzaamheidsdoelstellingen en hun ambities om klimaatneutraal te worden.

Echter, op de weg van beleid naar concrete realisatie van biomassaprojecten lopen gemeenten samen met andere initiatiefnemers tegen tal van praktische knelpunten en vragen aan. Hoe organiseer ik de keten van biomassa-inzameling tot warmteopwekking? Gaat oogst van biomassa niet ten koste van de landschapskwaliteit en biodiversiteit? Hoe kom ik tot een rendabele businesscase? Hoe communiceer ik richting mijn inwoners en omwonenden? Hoe zorg ik voor bestuurlijk draagvlak? Hoe zorg ik dat er ook op lange termijn voldoende biomassa is? Hoe ga ik om met biomassa in aanbestedingen voor groenonderhoud?

E20161101 biomassa

Deze onderwerpen staan centraal bij het symposium ‘Gemeenten en houtige biomassa: van beleid naar realisatie’ dat op 1 november 2016 in Ede wordt gehouden. Ervaringsdeskundigen gaan in op concrete voorbeelden van gerealiseerde biomassaprojecten. Zij vertellen waar zij in de praktijk tegen aan liepen en hoe ze tot realisatie zijn gekomen. In diverse workshops worden uiteenlopende aspecten van biomassa belicht. We zijn te gast in de gemeente Ede, waar inmiddels 6000 huishoudens zijn aangesloten op een groen (houtgestookt) warmtenet en er diverse andere initiatieven lopen voor de mobilisatie en benutting van biomassa.

Het symposium bestaat uit een ochtend- en middagprogramma en duurt van 9.30 tot 16.30 uur. Het programma vind u hieronder. Deelname aan het symposium kost €35,- excl. BTW (inclusief lunch). Meer informatie is te verkrijgen bij Martijn Boosten (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.).

Programma

09.30 uur

Inloop met koffie/thee

 

10.00 uur

Opening

Joop Spijker (dagvoorzitter)

10.10 uur

Welkomstwoord

Willemien Vreugdenhil (wethouder gemeente Ede)

 

Ervaringen met biomassa in de gemeente Ede, Film Groene warmte in Ede

Martien Hagens (gemeente Ede)

10.40 uur

Het energieakkoord en rol van biomassa

Fokke Goudswaard (Platform Bio-Energie)

11.10 uur

Pauze

 

11.30 uur

Biomassa-uitdagingen voor gemeenten - ervaringen uit de praktijk
Presentatie Marcel van Dongen
Film AVIH Biomassa
Presentatie Peter Slot
Presentatie René Nijboer

Interactieve sessie o.l.v. de dagvoorzitter met ervaringsdeskundigen:
Marcel van Dongen (Sportbedrijf Lelystad),
Peter Slot (Unica Ecopower),
René Nijboer (Tubro)

12.20 uur

Lunch

 

13.30 uur

Start eerste workshopronde

 

14.10 uur

Wissel

 

14.20 uur

Start tweede workshopronde

 

15.00 uur

Wissel

 

15.10 uur

Start derde workshopronde

 

15.50 uur

Plenaire afsluiting

Joop Spijker (dagvoorzitter)

16.00 uur

Napraten onder het genot van een borrel

 

16.30 uur

Einde

 


Workshops:

Biomassacoöperaties en biomassarotondes
Inleider(s): David Borgman (Biomassalland/Borgman Beheer Advies) & Ton van Korven (ZLTO)
Presentatie David Borgman
Biomassa komt doorgaans vrij uit veel verschillende bronnen en bestaat uit uiteenlopende kwaliteiten. Daarnaast is er een veelheid aan afzetkanalen voor biomassa. Samenwerking in de biomassaketen door middel van coöperaties of het inrichten van biomassawerven of rotondes helpt om biomassastromen te bundelen en efficiënter te kunnen werken. In Nederland zijn er al enkele biomassacoöperaties actief of in oprichting. David Borgman van Borgman Beheer Advies is betrokken bij de coöperatie Biomassalland en samenwerkingsverbanden in oprichting in Culemborg en het Binnenveld. Ton van Korven van ZLTO is betrokken bij de recent opgerichte coöperatie in de Baronie. Tijdens de workshop gaan zij in op de vraag: hoe richt je een coöperatie op, welke organisatorische en praktische zaken zijn cruciaal, wat is het verdienmodel en hoe werkt een coöperatie in de praktijk?

Ruimte voor biomassateelt
Inleider(s) Martijn Boosten (Stichting Probos), Frans Feil (BTG Biomass Technology Group), Jasper Hugtenburg (H+N+S Landschapsarchitecten)
Presentatie Martijn Boosten
Presentatie Frans Feil
Presentatie Jasper Hugtenburg
De vraag naar biomassa stijgt. Er zijn steeds meer initiatieven om binnen Nederland houtige biomassa te telen met snelgroeiende boomsoorten als wilg, populier en els of gewassen als Miscanthus. Tijdens deze workshop wordt ingegaan op de mogelijkheden voor teelt in Nederland. Hoe pas je de teelt ruimtelijk in? Welke praktijkvoorbeelden zijn er? Welke functiecombinaties zijn er te maken? Een van de voorbeelden die wordt toegelicht is de verkenning naar klimaatplantsoenen die voor de gemeente Ede is uitgevoerd. Daarnaast wordt de oogst uit vier masterclasses ‘biomassateelt als ontwerpopgave’ belicht.

De biomassaketen van de gemeente Ede
Inleider(s): Valentijn Kleijnen (MPD Groene Energie/Warmtebedrijf Ede) & Jochem van Gooswilligen (Gemeente Ede)
Presentatie Valentijn Kleijnen, Film 2D verwarmd fietspad
Via een groen warmtenet verwarmt Warmtebedrijf Ede ruim 6000 woningen en bedrijven. Deze warmte wordt opgewekt in twee bio-energie installaties waar houtsnippers worden omgezet in warmte. De houtsnippers zijn afkomstig uit de bossen van de gemeente Ede en uit lokaal knip- en snoeiafval van tuinen en plantsoenen. In de workshop wordt ingegaan op de keten van bos tot warmte in Ede. Hoe is de keten georganiseerd? Hoe zorg je voor voldoende biomassa-aanvoer? Hoe werken de gemeente en het Warmtebedrijf samen? Hoe ziet de businesscase er uit? Welke hobbels is men tegengekomen van plan tot realisatie?

De markt voor biomassa voor energie en biobased toepassingen
Inleider(s): Jan Oldenburger (Stichting Probos)
Presentatie Jan Oldenburger
Voor de opwekking van hernieuwbare energie is steeds meer biomassa nodig. Op termijn neemt ook voor de productie van hoogwaardige biobased materialen en chemicaliën de vraag naar biomassa toe. In deze workshop wordt ingegaan op de biomassamarkt. Hoe ziet het speelveld er uit? Welke afzetkanalen zijn er nu en wat wordt er verwacht voor de toekomst? Waar komt onze biomassa vandaan en wat is het potentieel uit bos, landschap en bebouwde omgeving? Hoeveel biomassa importeren we?

Hoe helpen bomen en groen om de gemeentelijke CO2 uitstoot te verminderen?
Inleider(s): Cor Jacobs & Wilma Jans (Wageningen University & Research)
Presentatie Cor Jacobs & Wilma Jans
Bomen en groen, in tuinen, straten, parken en natuur dragen op veel manieren bij aan het beheersen van het klimaat, zowel lokaal als regionaal en mondiaal. Groen zorgt voor verkoeling door schaduw en verdamping, voor betere beheersing van overtollig water of droogtes, voor uitfiltering van stof en luchtvervuiling, maar ook voor de vastlegging van CO2. Dit laatste zal niet direct het lokale klimaat beïnvloeden maar draagt wel bij aan klimaatneutrale doelstellingen van gemeentes en regio’s. Het wordt daarin steeds belangrijker CO2 vastlegging te realiseren in alle kleine ‘hoeken en gaten’. Hiertegenover staan diverse andere, vaak negatieve, aspecten van groen (overlast, schade, onderhoud), en daarom is het nodig deze opslag, samen met andere effecten van groen, goed en kwantitatief in kaart te brengen. Wageningen-UR heeft veel ervaring met het monitoren van (stads)klimaat en CO2-opslag. Op dit moment wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van een GHG-tool om in het veld CO2 te kwantificeren zodat duidelijk is wat de CO2 opname is per groenelement. Tijdens de workshop wordt ingegaan op de tool en wordt er samen met de deelnemers gekeken naar de specifieke behoeften rondom een dergelijke tool bij gemeenten.

Draagvlak en communicatie rondom biomassaprojecten
Inleider(s): Dominique Storm & Petra Borsboom (Provincie Gelderland)
Presentatie Dominique Storm & Petra Borsboom
De bouw van centrales waar met biomassa warmte of elektriciteit wordt opgewekt wordt niet altijd met enthousiasme begroet door omwonenden. Men is bang voor overlast door geur of rook of men maakt zich zorgen over de betrouwbaarheid van de energielevering. Ook bestuurders van gemeenten en provincies staan soms kritisch tegenover biomassaprojecten. Is het gebruik van biomassa wel duurzaam, omdat er bomen voor worden gekapt? Zijn de kosten wel in de hand te houden? In deze workshop willen wordt ingegaan op concrete cases waar (gebrek aan) draagvlak en communicatie rondom biomassa een rol speelt. Wat zijn percepties die initiatiefnemers tegenkomen over biomassa? Hoe ga je daar mee om? In welke fase betrek je partijen bij de planvorming?

Het symposium ‘Gemeenten en houtige biomassa: van beleid naar realisatie’ wordt georganiseerd door:

E20161101 logos organisators2

Het symposium wordt financieel mede mogelijk gemaakt door:

E20161101 logos mogelijkgemaaktdoor

Daarnaast wordt de organisatie van het symposium mede mogelijk gemaakt door:

E20161101 logos stadswerk