Mark van Benthem

Probos ziet houtige biomassa¹ als een economische drager voor beheer en instandhouding van bos, natuur, landschap en stedelijk groen. Biomassa is een hernieuwbare grondstof en energiebron die wordt gezien als een belangrijke vervanger van fossiele grondstoffen.

In de transitie naar hernieuwbare energie is er een mix aan nieuwe energiebronnen nodig, zoals zon, wind, geothermie en biomassa. Bovendien wordt biomassa in toenemende mate van belang voor de vervaardiging van biobased producten. Als gevolg hiervan neemt de vraag naar biomassa toe.

Biomassa is in de visie van Probos alleen een geschikte grondstof en energiebron wanneer het binnen een duidelijk duurzaamheidskader geproduceerd, verwerkt en benut wordt. Dit betekent dat voor Probos de volgende voorwaarden essentieel zijn bij de benutting van houtige biomassa:

1. Duurzaam beheer van bossen en beplantingen met extra aandacht voor het in standhouden van de nutriëntenbalans en het behoud van biodiversiteit bij biomassaoogst en -teelt.
2. De inzet dient zo hoogwaardig² mogelijk plaats te vinden. Verbranding geschiedt pas als er geen alternatieve toepassing voor de houtvezels als materiaal meer beschikbaar zijn.
3. Inzet alleen voor de productie van hernieuwbare warmte en alleen indien er geen alternatieve mogelijkheden voor de productie van deze warmte zijn. Voor de productie van hernieuwbare elektriciteit zijn voldoende alternatieven, tenzij de productie van elektriciteit ervoor zorgt dat het rendement van de biomassaketel wordt geoptimaliseerd.
4. Bij- en meestook van energiepellets in kolencentrales moet zo snel mogelijk worden afgebouwd.
5. Het in standhouden van de ruimtelijke (landschappelijke) kwaliteit, vooral bij landschappelijke beplantingen en stedelijk groen.

Nederland is voor haar houtbehoefte afhankelijk van import. De stijgende vraag naar biomassa zal ook voor een groot deel door middel van import worden ingevuld. Desondanks moet er worden gestreefd naar zoveel mogelijk hoogwaardige benutting van Nederlandse biomassabronnen. Hierbij dient nadrukkelijk ook buiten het bos gekeken te worden. De meest recente biomassapotentieel studie³, toont opnieuw aan dat in met name landschappelijke beplantingen en het stedelijk groen nog een belangrijk potentieel zit. Ook biomassateelt op restgronden en in slimme functiecombinaties met bijvoorbeeld waterberging en agroforestry, kunnen een belangrijke bijdrage leveren.

Onder de hierboven geformuleerde voorwaarden wil Probos bijdragen aan de duurzame mobilisatie en benutting van biomassa door kennisontwikkeling en kennisverspreiding. Daarvoor verzamelt, produceert, stimuleert en/of ontwikkelt Probos:

• goede cijfers over biomassa productie (potentieel), benutting, import en export;
• duurzame en kostenefficiënte oogstmethoden voor biomassa;
• optimalisatie en cascadering in biomassaketens;
• verwaarding van biomassa met inbegrip van maatschappelijke functievervulling;
• biomassateelt op restgronden en in functiecombinaties;
• landschappelijke inpassing van biomassateelt.

                                         
Naar 'Duurzame mobilisatie en benutting van biomassa' projecten...

Stichting Probos biedt regelmatig plaats aan studenten bos- en natuurbeheer van Wageningen Universiteit of andere universitaire opleidingen die stage willen lopen of begeleiding zoeken voor een afstudeervak. Bij een stage krijg je één onderzoeksproject dat je zelfstandig uit kunt voeren en verder werk je mee aan allerlei projecten die op dat moment worden uitgevoerd. We zorgen er voor dat je zo werkervaring opdoet op alle werkvelden van Stichting Probos. Uiteraard houden we hierbij ook rekening met je persoonlijke voorkeuren. Voor een afstudeervak kun je aankloppen als je zelf een onderwerp hebt, maar ook als je een onderwerp zoekt op een bepaald terrein. Uiteraard moet dit onderwerp of thema in het verlengde van de werkvelden van Stichting Probos liggen. Onkosten worden uiteraard voor je betaald, maar er wordt geen stagevergoeding gegeven.

Heb je interesse voor een stage of afstudeervak bij Stichting Probos, stuur dan minimaal twee maanden voor aanvang van de stage of het afstudeervak een email naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Motiveer hierin waarom je je stage of afstudeervak bij Stichting Probos wilt doen en wat je graag zou willen doen. Geef ook aan hoeveel tijd je beschikbaar hebt en welke docent je zal gaan begeleiden. Op basis van een gesprek wordt vervolgens bepaald of we een geschikte stage- of afstudeerplek voor je hebben.

RAAD VAN TOEZICHT

RAAD VAN ADVIES

Wij richten ons bij onze werkzaamheden voornamelijk op de volgende vier werkvelden:

Gegevensvoorziening
Betrouwbare statistieken en marktgegevens zijn van groot belang voor de kwaliteit van beleid, onderzoek en investeringsbeslissingen. We verzamelen, bewerken, analyseren en communiceren statistieken en marktgegevens gericht op het functioneren van het bos en de bosketens, waaronder hout. Hierdoor is veel ervaring en specifiek vakmanschap ontwikkeld. Daarnaast is een vertrouwensband opgebouwd met bedrijven en organisaties die aan ons gegevens verstrekken en waaraan wij gegevens verstrekken. Dit stelt ons niet alleen in staat om veel uiteenlopende vragen over de ontwikkelingen in het bos en de bosketens te beantwoorden, maar ook om een zeer hoge kwaliteit van de gegevens te garanderen.
We kennen een lange traditie van het verzamelen en beheren van kwantitatieve informatie over het Nederlandse bos. Sinds 2000 zijn we partner in het consortium dat de Nationale Bosinventarisatie uitvoert. Daarnaast beheren we een database met ruim 60.000 plots welke een enorme meerwaarde heeft als het gaat om de toestand van bos in Nederland. Deze kennis willen we verder ontwikkelen, zodat zowel bosbeheerders als beleidsmedewerkers hier veel profijt van hebben.

Toekomstbestendig bosbeheer
We werken aan toekomstbestendig bosbeheer door beleidsmakers en bosbeheerders te ondersteunen met onafhankelijke kennis en informatie.
Onze bomen en bossen staan onder druk. Ze hebben te lijden door verdroging, verzuring van de bodem, ziekten, plagen, bosbranden en stormen. De effecten hiervan zijn merkbaar in de hele voedselketen van het bosecosysteem. Het bos is versnipperd, relatief jong en vaak uniform van structuur. Bovendien heeft op veel plekken de verjonging van met name loofbomen te lijden onder de hoge wilddruk. Al deze factoren bedreigen de toekomst van ons bos. In weerwil van de bedreigingen wordt er vanuit de maatschappij meer van het bos gevraagd. Nederlanders willen steeds meer in het bos recreëren. Het bos moet bijdragen aan klimaatmitigatie en tegelijkertijd bijdragen aan klimaatadaptatie. De maatschappij wil vooral bos gericht op biodiversiteit. Dat daarvoor soms ook houtkap nodig is, blijkt een lastige boodschap.
Om te zorgen dat bossen ook in de toekomst al deze rollen kunnen blijven vervullen, werken we aan kennis om bossen en de bosbodems gezond en vitaal te houden. We doen onderzoek naar welke boomsoorten beter bestand zijn tegen klimaatverandering. Ook werken we samen met Veluwse boseigenaren in een graasdruk monitoringsonderzoek, waar het kwantitatieve effect van grote hoefdieren op bosverjonging wordt vastgelegd .

Meer bos en bomen
Er zijn, met name vanwege het feit dat bomen en bossen CO₂ vastleggen, steeds meer plannen en ambities om in Nederland meer bos en bomen te realiseren. De rijksoverheid heeft de ambitie om in het kader van de Nationale Bossenstrategie het bosareaal in 2030 met 37.000 hectare uit te breiden. Ook wordt ingezet op meer bomen in het landelijk gebied en het uitbreiden van het areaal agroforestry.
Steeds meer provincies, gemeenten, terreinbeheerders en andere partijen, werken samen met ons plannen uit om bij te dragen aan deze doelen. We stimuleren de aanleg van nieuwe bossen door bijvoorbeeld concrete oplossingen te bedenken voor de planologische, financiële en bestuurlijke knelpunten waarmee bosuitbreiding te kampen heeft. Ook proberen we de kwaliteit van bebossingsprojecten te vergroten. Dit doen we door kennis en innovatieve concepten en slimme functiecombinaties te ontwikkelen die aansluiten bij de (toekomstige) maatschappelijke behoeften en opgaven. Deze kennis dragen we weer over aan personen die betrokken zijn bij de aanleg van nieuwe bossen.

Verduurzamen van houtketen en waarderen bos-ecosysteemdiensten
Bossen en bomen produceren zuurstof, versterken de biodiversiteit, leggen CO₂ vast, leveren hout, medicijnen en voedsel, zuiveren water, voorkomen erosie en overstromingen, zorgen voor schaduw en verkoeling, dragen bij aan de gezondheid van mensen en zijn belangrijk voor de recreatie. 1,6 miljard mensen zijn afhankelijk van bossen voor hun dagelijks bestaan. Bossen kunnen deze diensten duurzaam blijven leveren, mits ze goed worden beheerd en/of als compleet ecosysteem in stand blijven.
Dat is de essentie van duurzaam bosbeheer waar we ons voor inzetten. Dit doen we door het vergroten van de vraag naar en het aanbod van producten afkomstig uit aantoonbaar duurzaam beheerde bossen in Nederland en daarbuiten. Daarmee geven we bossen meer waarde en verkleinen de prikkel om ze om te vormen naar ander landgebruik.

Stichting Probos zet zich in voor een gezonde leefomgeving voor mens en natuur. Sterke en gezonde bossen zijn daarbij cruciaal. Probos zet het bos altijd centraal en werkt daarbij onvermoeibaar aan het stimuleren van duurzaam bosbeheer en
bosuitbreiding in Nederland én ver daarbuiten.

Probos is sterk in het signaleren van ontwikkelingen, het identificeren van kennislacunes, het ontwikkelen en verzamelen van bijbehorende kennis én het
vertalen van deze kennis naar de praktijk voor beleidsmakers, terrein-beheerders en organisaties in de bos- en houtketen. 

Probos is een kennisorganisatie, opgericht in 1965. Het team wordt gevormd door gedreven vakmensen die zich prioritair richten op vier werkvelden met uitdagende ambities.

Probos is een non-profitorganisatie zonder vaste financiering. Het team werkt op projectbasis en combineert een zakelijk instelling met het ideële doel om duurzaam bosbeheer te bevorderen. Verbindingen met andere vakgebieden ontstaan door intensief samen te werken met andere organisaties.

Een Raad van Toezicht houdt toezicht op het financiële beleid en op de algemene gang van zaken van de stichting. Een Raad van Advies adviseert Probos inhoudelijk en strategisch.

Bekijk ons Impact-jaarverslag 2023