Skip to main content

Cursus 'Erfgoed in het bosbeheer' najaar 2023 en begin 2024

05 juni 2023

Medewerkers die in het bos werkzaam zijn, zijn vooral groenspecialisten. Over het algemeen hebben zij wat minder kennis van de bijzondere cultuurhistorische elementen die in het landschap aanwezig kunnen zijn. Aandacht voor cultuurhistorische resten is echter uitermate belangrijk. Ze dragen immers bij aan de biodiversiteit van het landschap en zijn een stimulans voor de ontwikkeling van bijzondere flora en fauna. Reden waarom Stichting Probos en CH Advies in Lagen dit najaar voor de tweede maal de cursus 'Erfgoed in het bosbeheer organiseren.

Cultuurhistorische resten zijn vaak erg kwetsbaar en kunnen soms alleen met de inzet van moderne technieken opgespoord worden. Diverse soorten wallen bestaan bijvoorbeeld slechts uit subtiele verhogingen in het bos en zelfs grafheuvels vallen niet altijd direct op. Ook kuilen waar klapperstenen, leem of zand werd gewonnen en resten van schuttersputjes of loopgraven zijn kwetsbaar en niet altijd gemakkelijk terug te vinden. Bij de houtoogst wordt dit cultuurgoed al snel over het hoofd gezien en daarmee gaat het ongewild verloren.

In de cursus ‘Erfgoed in het bosbeheer’ staat het herkennen en in kaart brengen van cultuurhistorische relicten centraal. Maar óók het beheer en het behoud van de karakteristieke resten. Immers: het herkennen, beschrijven en in kaart brengen van dit erfgoed is nodig om te komen tot verantwoord beleid en beheer. En daarmee tot een verantwoord omgaan met de geschiedenis van het bos. Het is juist deze geschiedenis waar ook de wandelaar doorgaans bijzonder in is geïnteresseerd; relevante items mogen dan ook getoond worden.

Deze cursusdag vraagt geen specifieke voorkennis. Meer informatie kan gevonden worden in het rapport Erfgoed in het bosbeheer – handleiding voor het integreren van erfgoedwaarden in het beheer (Probos, 2019) en in de praktijkgids Bosgeschiedenis en erfgoed – handreikingen voor (veld)onderzoek (Probos, 2012).

De cursus 'Erfgoed in het bosbeheer' is geaccrediteerd door de Vereniging van Rentmeesters (NVR). Deelname aan de cursus levert rentmeesters 8 studiepunten op. 

Informatie

Doelgroep Deze cursusdag is vooral bedoeld voor de praktische bosbeheerder die het bos kent vanuit de dagelijkse praktijk en andere geïnteresseerden in bosgeschiedenis.
Doel De cursus beoogt beheerders met andere ogen naar hun bosgebieden te laten kijken en biedt handvatten voor het omgaan met het erfgoed in het dagelijks bosbeheer. De cursus geeft antwoord op tal van vragen zoals: Wat zijn cultuurhistorische elementen? Welke soorten kun je tegenkomen? Hoe breng je de aangetroffen elementen in kaart? Welke bronnen zijn hiervoor beschikbaar? Wat kan de rol van vrijwilligers zijn? Hoe behoud en versterk je elementen? Welke richtlijnen voor cultuurhistorische beleid zijn beschikbaar? En ook: Hoe kan cultuurhistorie een belangrijke aanvulling zijn voor biodiversiteit, bosbeheer, educatie en toerisme.
Docenten De cursus ‘Erfgoed in het bosbeheer’ wordt verzorgd door Joyce Penninkhof (Stichting Probos in Wageningen) en Peter Schut (CH – Advies in Lagen).
Joyce Penninkhof (Stichting Probos, Wageningen) werkt als senior adviseur bij Stichting Probos. Al tijdens haar stage hield ze zich bezig met cultuurhistorie in bossen en heeft ze onderzoek gedaan naar de cultuurhistorische elementen op de Sint Jansberg. Joyce schreef mee aan de handleiding Erfgoed in het bosbeheer (in opdracht van de RCE) , doet inventarisaties op cultuurhistorische elementen in verschillende bosgebieden en verzorgt tijdens de cursus Lanenbeheer en vleermuizen het onderdeel over cultuurhistorie en lanen.
Peter Schut (CH - Advies in Lagen) heeft als beleidsmedewerker en onderzoeker gewerkt bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en als regioarcheoloog in de Gelderse Vallei en werkte mee aan tal van publicaties (o.a. Neolithicum, watermanagement Romeinse Tijd, Vroege versterkingen, monumentenzorg, landschapsbiografiën etc.). Daarnaast organiseerde hij meerdere internationale symposia (EAC). Hij was projectleider bij het opstellen van cultuurhistorische waardenkaarten en begeleidde vanuit de RCE de handleiding Erfgoed in het bosbeheer van Probos. Ook heeft hij ruime ervaring met rondleidingen over erfgoed in bosgebieden.
Cursusduur   De cursus ‘Erfgoed in het bosbeheer’ betreft twee volledige dagen waarbij in de ochtenden wordt ingegaan op de theorie en opdrachten binnen worden uitgevoerd. Na een gezamenlijke lunch gaan we in de middag onder begeleiding van de cursusleiders het bos in om erfgoed in het bos te herkennen en te bespreken. Met frequent een vertaling naar de eigen beheerpraktijk. Er is veel ruimte voor discussie en het uitwisselen van ervaringen Tussen de twee cursusdagen vragen we de deelnemers een huiswerkopdracht uit te voeren.
Datum Donderdag 5 oktober 2023 en donderdag 29 februari 2024. Inloop: 8.30 uur. Cursus: 9:00  tot 16:30 uur
Locatie Gasterij Zondag  Apeldoornsestraat 163, 3886 MN  Garderen
Kosten € 585,- p.p. exclusief btw, inclusief cursusmateriaal, koffie/thee en lunch
Aanmelden

Aanmelden kan via de evenmentenpagina van Stichting Probos. 
Na aanmelding ontvangt u een bevestiging van inschrijving en de wijze waarop u dient te betalen. Annuleren van deelname aan de cursus is alleen mogelijk tot 2 weken voor aanvang van de cursus en door in te loggen met uw persoonlijke account op de evenementenpagina. Bij niet tijdig annuleren wordt  het volledige bedrag in rekening gebracht.

Om voor iedereen zoveel mogelijk uit deze dag te halen, is de groepsgrootte bepaald op 12 tot 16 deelnemers. Bij te weinig aanmeldingen, wordt deze cursusdag uitgesteld. Bij meer aanmeldingen wordt mogeljk een nieuwe datum vastgesteld waarop we deze cursus nogmaals aanbieden.