De puzzel van het verborgen verleden
De aandacht voor cultuurhistorie in het bos- en natuurbeheer is sterk toegenomen. Hiermee samenhangend is de interesse om cultuurhistorie een vaste plaats te geven in het beheer ook vergroot. Maar het is dan wel noodzakelijk dat dit op een vakkundige manier gebeurt. Een belangrijke actuele uitdaging voor veel beheerders is om hun gebiedskennis op het gebied van cultuurhistorie op peil te brengen. Goed beheer van erfgoed begint immers met ‘weten wat je hebt’.
De meeste beheerders hebben echter niet de fondsen beschikbaar om op professionele leest historisch onderzoek te laten doen en ze hebben vaak onvoldoende tijd (en kennis) om dit type werk zelf te doen. Het is daarom interessant om hiervoor vrijwilligers in te zetten. Er is door beheerders echter nog niet of nauwelijks ervaring opgedaan met het op eigen initiatief en op een gestructureerd wijze inzetten van vrijwilligers voor het in kaart brengen van de geschiedenis en het erfgoed van een bepaald gebied. Dit project richt zich op het ontwikkelen van een effectieve en (kosten)efficiënte werkwijze om samen met vrijwilligers de geschiedenis en het erfgoed van een gebied in kaart te brengen. Hiervoor wordt een pilot uitgevoerd in een bosgebied op de Veluwe in de omgeving van Ugchelen, Apeldoorn en Beekbergen. De belangrijkste eigenaar is Geldersch Landschap & Kasteelen, maar ook eigendommen van Staatsbosbeheer en particulieren vallen onder het pilotgebied. Voor dit gebied worden concrete en behapbare onderzoeksvragen opgesteld (de puzzelstukjes), die vervolgens door individuele vrijwilligers worden beantwoord op basis van hun eigen onderzoek. Hierbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de expertise en de interesses van de betreffende vrijwilligers. De praktijkgids ‘Bosgeschiedenis en erfgoed; handreikingen voor (veld)onderzoek’ wordt gebruikt om de vrijwilligers in hun onderzoek te ondersteunen. Aan het eind van het project worden de puzzelstukjes samengevoegd tot de volledige puzzel, waarmee de beheerder een goed beeld heeft van de geschiedenis en het erfgoed van zijn gebied en daarmee in het beheer aan de slag kan.
Oproep: Wie helpt er mee de geschiedenis van het Engelanderholt te ontrafelen?
Informatie
uitvoerder(s): Patrick Jansen, Martijn Boosten en Casper de Groot
opdrachtgever(s): Prins Bernhard Cultuurfonds, Geldersch Landschap & Kasteelen, Gemeente Apeldoorn, Staatsbosbeheer, Provincie Gelderland (in het kader van SHARE www.theshareproject.eu) en Waterschap Vallei en Veluwe
periode van uitvoering: 2014 - 2015 
Resultaten
artikel
- Speuren naar bosgeschiedenis. Ervaringen met vrijwilligers in het Engelanderholt, Het Nederlands Landschap. Tijdschrift voor landschapsgeschiedenis, nr 2, 2017
- Puzzelen en uitpluizen, Erfgoed Magazine, februari 2017
rapporten
- Inzet van vrijwilligers bij historisch onderzoek in bos en natuur
- Het Verborgen Verleden van het Engelanderholt. SAGA-rapport 8