Skip to main content
downloaden

Inzet van vrijwilligers bij historisch onderzoek in bos en natuur

19 februari 2016

Martijn Boosten, december 2015

Ervaringen uit het project ‘De puzzel van het verborgen verleden’ en aanbevelingen voor de praktijk

In het bos- en natuurbeheer is er een toenemende aandacht voor cultuurhistorie. Om cultuurhistorie een goede plek te geven in het bos- en natuurbeheer is het nodig om zicht te hebben in de geschiedenis van een gebied en de historische relicten die het gebied herbergt. Goed beheer van erfgoed begint immers met ‘weten wat je hebt’. Historisch onderzoek in bijvoorbeeld archieven is tijdrovend. Ook het inventariseren van gebieden om cultuurhistorische relicten in kaart te brengen is een hele klus.

Beheerders ontbreekt het doorgaans aan de tijd om dit zelf te doen. Bovendien zijn de financiële middelen voor het laten uitvoeren van dit soort onderzoek vaak beperkt. De inzet van vrijwilligers voor historisch onderzoek kan beheerders in potentie veel werk uit handen nemen en een schat aan informatie opleveren.

Steeds meer mensen besteden een deel van hun vrije tijd aan het doen van historisch onderzoek. Vrijwel elke gemeente in Nederland kent een of meerdere historische verenigingen, heemkundeverenigingen of archeologische werkgroepen. Ook zijn er tal van individuen die zich graag verdiepen in de geschiedenis van een persoon, plaats of object in hun omgeving. Kortom, er is in potentie een grote groep vrijwilligers die kan worden aangeboord voor het in kaart brengen van de geschiedenis van bos- en natuurgebieden en het inventariseren van historische relicten in gebieden. Tot op heden is er in Nederland nog weinig ervaring met de inzet van vrijwilligers voor historisch onderzoek in bos en natuur. Er leven nog veel vragen, zoals: Wat is een effectieve manier om vrijwilligers te werven? Hoe kun je de vrijwilligers blijvend motiveren? Hoeveel tijd en energie kost de begeleiding en tegen welke zaken loop je aan tijdens de begeleiding? Welke faciliteiten bied je vrijwilligers? Hoe zorg je voor een goede afstemming tussen de vrijwilligers onderling en houd je zicht op de voortgang? Hoe kom je met een groep vrijwilligers tot een eindproduct dat toepasbaar is in het beheer? Deze vragen stonden centraal in het project ‘de Puzzel van het verborgen verleden van het Engelanderholt’. In dit project is met hulp van vrijwilligers de geschiedenis in beeld gebracht van het bosgebied Engelanderholt ten zuiden van Apeldoorn. Het doel van dit project was enerzijds om cultuurhistorische informatie te verzamelen voor de beheerders van dit gebied: Geldersch Landschap & Kasteelen, Staatsbosbeheer en de Veluwse Bosgroepen. Anderzijds diende het project om ervaring op te doen met de inzet van vrijwilligers bij het in kaart brengen van cultuurhistorie in bos- en natuurgebieden. Hoofdopdrachtgever van dit project is de provincie Gelderland vanuit het programma Cultuur en Erfgoed en mede in het kader van het Interreg-programma Share.

In het rapport ‘Inzet van vrijwilligers bij historisch onderzoek in bos en natuur’ worden de ervaringen uit het project beschreven.

Bijlages:

cultuurhistorie