Rapporten: 2018 en ouder

Uit de Natuur-, Bos-, Landschap- en Houtketen (NBLH) komt biomassa vrij die kan worden inzet voor de opwekking van hernieuwbare energie. Op 5 maart 2013 zijn door diverse partijen uit de bos-, hout-, natuur-, milieu- en energiesector in het kader van het Houtconvenant afspraken gemaakt om te komen tot een grotere oogst van houtige biomassa in Nederland. De ondertekenaars van het Houtconvenant hebben behoefte aan een actuele en realistische inschatting van de bijdrage die de NBLH-sector kan leveren aan de realisatie van de doelen van het Energieakkoord. Probos heeft daarom het biomassapotentieel van de NBLH-sector geactualiseerd en berekend welke bijdrage de NBLH-sector kan leveren aan de hernieuwbare energiedoelen in 2020 en 2050. Dit rapport beschrijft de resultaten van deze actualisatie.

Veel bossen bevatten markante bomen. Dit kunnen bomen zijn van een weinig voorkomende soort of van een speciaal ras of variëteit. Het kunnen ook bomen zijn die een bijzondere verschijningsvorm of beheervorm hebben. Daarnaast zijn er markante bomen met een bijzonder verhaal of een bijzondere geschiedenis. Dergelijke bomen hebben een cultuurhistorische waarde. Daarnaast kunnen ze ook een recreatieve waarde hebben. Sommige beheerders geven gerichte aandacht aan bepaalde markante bomen in hun terrein, maar veel van dergelijke bomen worden niet als groen erfgoed herkend en krijgen dan ook niet de aandacht in het beheer die ze op basis van hun cultuurhistorische waarde verdienen. Ook wordt de recreatieve en ecologische waarde van markante bomen niet altijd erkend of optimaal benut. Het historisch gebruik en beheer van bomen kan bovendien een goede inspiratiebron zijn voor het huidige beheer van markante bomen in bossen.

Houtige biomassa levert een belangrijke bijdrage aan de biobased economy. De verwachting is dat de wereldwijde vraag naar houtige biomassa in de toekomst zal toenemen. Het wordt daarom belangrijk om in Nederland te kijken naar mogelijkheden voor biomassateelt. In opdracht van InnovatieNetwerk verkent Probos diverse mogelijkheden voor de teelt van houtige biomassa, waarbij wordt gekeken naar de mogelijkheden en voorwaarden voor multifunctioneel ruimtegebruik. RGV Holding heeft een groot areaal recreatieterrein. Hierop wil het bedrijf meer doen met biomassateelt, maar dan uitsluitend wanneer er aantrekkelijke combinaties met recreatievoorzieningen gemaakt kunnen worden. Probos heeft in opdracht van InnovatieNetwerk geïnventariseerd wat de mogelijkheden zijn voor de aanleg en exploitatie van wilgenplantages voor recreatie en biomassa in zogenoemde wilgendoolhoven. Dit rapport bevat de resultaten van deze verkenning.

Deze marktstudie is gelanceerd om de voortgang in het kader van het ‘Sectoraal akkoord van 1 maart 2011 ter verhoging van het aandeel houtproducten uit duurzaam beheerde bossen’ te monitoren. De Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu en de betrokken partners willen aan de hand van deze inventarisatie inzicht krijgen in de hoeveelheid aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout op de Belgische markt en de voortgang richting de doelen, zoals gesteld in het Sectoraal akkoord. Na 2008 is 2012 het tweede jaar waarvoor de hoeveelheid aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout op de Belgische markt in beeld is gebracht.

Nederland heeft vooral ervaring met helofytenfilters als het gaat om natuurlijke waterzuiveringssystemen. In onder andere Zweden, Denemarken en de VS is echter ook ervaring opgedaan met waterzuiverende wilgenplantages. Deze plantages leveren nuttige biomassa en leveren als bijproduct waterzuivering of schoon water op. Deze rapportage ontsluit de in buitenlandse literatuur opgetekende kennis en ervaring met wilgenzuivering voor Nederland.

Bij de verwerking van rondhout, gezaagd hout en plaatmateriaal door houtzagerijen, timmerfabrieken, meubelmakers en emballagebedrijven komen aanzienlijke hoeveelheden resthout vrij. Daarnaast is er een grote stroom aan gebruikt hout dat vrijkomt aan het eind van de levenscyclus van een houten product, zoals bouw- en sloopafvalhout, hout van afgedankte houtenverpakkingen en hout van weggegooide meubels. Zowel resthout als gebruikt hout zijn belangrijke grondstoffen voor de vervaardiging van nieuwe houtproducten en de opwekking van duurzame energie. Vanuit de overheid en het bedrijfsleven is er behoefte aan een actueel inzicht in de markt van resthout en gebruikt hout. In opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (voorheen Agentschap NL) en het Platform Hout in Nederland heeft Probos daarom de markt van resthout en gebruikt hout in 2012 in beeld gebracht.